از دیرباز نگهداری مواد پروتئینی مانند گوشت و محصولات گوشتی، مرغ، ماهی، تخم مرغ و لبنیات برای بشر معضلی جدی بوده است. مواد پروتئینی بسیار حساس هستند و باید در شرایط مناسب نگهداری شوند؛ زیرا می‌توانند به‌سرعت فاسد شوند و مشکلات سلامتی جدی به وجود بیاورند. در این مقاله ما به شما روش صحیح نگهداری مواد پروتئینی را توضیح می‌دهیم.
نکات مهم در نگهداری مواد پروتئینی
در نگهداری از محصولات گوشتی، مرغ و ماهی باید نکات مهمی را رعایت کنید؛ برای مثال دمای یخچال باید حدود ۴ درجه سانتیگراد باشد. این مواد نباید در دمای اتاق نگهداری شوند، زیرا سریعاً فاسد می‌شوند.
بهتر است گوشت، مرغ و ماهی را به‌صورت خرد شده یا تکه‌ای در فریزر نگهداری کنید؛ چون این کار باعث می‌شود سریع‌تر یخ بزنند و از رشد باکتری‌ها جلوگیری شود. بهتر است محصولات گوشتی را در ظرف دربسته نگهداری کنید تا خشک نشوند. گوشت، مرغ و ماهی را قبل از پخت کاملاً بشویید. این کار باعث می‌شود باکتری‌های روی سطح گوشت، مرغ و ماهی از بین بروند.
حداکثر به مدت ۲ روز گوشت، مرغ و ماهی را در یخچال نگهداری کنید درگیر این صورت باید آن را در فریزر نگهداری کنید. اگر می‌خواهید آنها را در یخچال نگهداری کنید بهتر آنها را بپزید. پخت کامل گوشت، مرغ و ماهی باعث می‌شود باکتری‌های مضر درون آنها از بین بروند.
جالب است بدانید که می‌توان تخم مرغ را به مدت ۲ هفته در دمای اتاق نگهداری کرد. لبنیات نیز حداکثر به مدت ۲ هفته در یخچال می‌توان نگهداری کرد.
از دیگر نکات مهم در نگهداری مواد پروتئینی این است که از ظروف فلزی برای نگهداری گوشت، مرغ و ماهی نباید استفاده کرد. فلز باعث می‌شود گوشت، مرغ و ماهی زودتر فاسد شود.
با رعایت اصول نگهداری مواد پروتئینی گوشت، مرغ و ماهی منجمد را می‌توان به مدت ۳-۶ ماه در فریزر نگهداری کرد. اگر قصد ندارید گوشت، مرغ یا ماهی منجمد را در عرض ۳-۶ ماه مصرف کنید، باید آن را در دمای اتاق یخ‌زدایی کنید.
مضرات رعایت نکردن روش های نگهداری محصولات پروتئینی
یکی از عواقب قابل‌لمس رعایت‌نکردن روش صحیح نگهداری مواد پروتئینی مسمومیت غذایی است. علائم مسمومیت غذایی شامل حالت تهوع، استفراغ، اسهال، درد شکم و تب می‌شود. مسمومیت معمولاً به دلیل مصرف مواد غذایی آلوده به باکتری‌هایی مانند سالمونلوز، لیستریوز، E. coli و شیگلوز اتفاق می‌افتد. در موارد شدید، مسمومیت غذایی می‌تواند منجر به کم‌آبی بدن، شوک و حتی مرگ شود.
همچنین اگر نگهداری مواد غذایی پروتئینی درست نباشد ممکن است انگل‌های مضری در آن رشد کنند. برخی از این انگل‌ها تریکینیوز، توکسوپلاسموز و کیست هیداتیک هستند. این انگل‌ها می‌توانند باعث علائمی مانند درد شکم، تب، خستگی و سردرد شوند. در موارد شدید، این انگل‌ها می‌توانند منجر به مرگ شوند.
تغییر در کیفیت و طعم محصولات پروتئینی
اگر محصولات پروتئینی به‌درستی نگهداری نشوند، ممکن است کیفیت و طعم آنها تغییر کند. به‌عنوان‌مثال، گوشت ممکن است خشک شود، ماهی ممکن است بوی بد بگیرد و لبنیات ممکن است ترش شود. همچنین سوسیس و کالباس فاسد شده می‌تواند بوی بد، رنگ تیره، تغییر در بافت، وجود لکه‌ها یا کپک داشته باشد. این تغییرات می‌توانند باعث کاهش کیفیت و لذت غذا شوند. این امر می‌تواند منجر به اتلاف مواد غذایی و افزایش هزینه‌های مواد غذایی شود.
برای درک بهتر مضرات نگهداری نامناسب از محصولات پروتئینی، می‌توان به برخی مثال‌های خاص اشاره کرد. به‌عنوان‌مثال، اگر گوشت خام یا نیمه‌پخته به‌درستی نگهداری نشود، ممکن است حاوی باکتری‌هایی مانند سالمونلا باشد. این باکتری‌ها می‌توانند باعث مسمومیت غذایی شوند.
مثال دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، نگهداری ماهی در دمای اتاق است. اگر ماهی در دمای اتاق نگهداری شود، ممکن است باکتری‌هایی به نام کلوستریدیوم بوتولینوم در آن رشد کنند. این باکتری باعث بیماری بوتولیسم می‌شوند.
تاریخچه روش های نگهداری محصولات پروتئینی
در گذشته، انسان‌ها از روشهای مختلفی برای نگهداری مواد غذایی پروتئینی استفاده می‌کردند. برخی از این روش‌ها عبارتند از:
- خشک کردن: خشک کردن یکی از قدیمی‌ترین روشهای نگهداری مواد غذایی پروتئینی است. در این روش، مواد غذایی در معرض هوای خشک قرار می‌گیرند تا آب آنها تبخیر شود. این کار باعث می‌شود رشد باکتری‌ها در مواد غذایی کند شود. یکی انواع محصولات گوشتی خشک شده، کالباس خشک است. در مصر باستان، گوشت و ماهی را خشک می‌کردند تا برای مدت طولانی‌تری قابل نگهداری باشند. این مواد غذایی خشک شده به عنوان آجیل یا گوشت خشک شناخته می‌شدند.
- نمک سود کردن: در این روش، مواد غذایی در آب نمک یا محلول‌های نمکی نگهداری می‌شوند. نمک باعث می‌شود آب مواد غذایی خارج شود و همچنین، رشد باکتری‌ها را مهار می‌کند.
در روم باستان، گوشت را نمک می‌زدند تا برای مدت طولانی‌تری قابل نگهداری باشد. این مواد غذایی نمک‌سود شده به‌عنوان گوشت نمک‌زده یا گوشت دودی شناخته می‌شدند یکی از انواع این گوشت‌ها سالامی است. - دودی کردن: در این روش، مواد غذایی در معرض دود قرار می‌گیرند. دود باعث می‌شود از رشد باکتری‌ها در مواد غذایی جلوگیری شود و همچنین، طعم و بوی مواد غذایی تغییر کند. در چین باستان، گوشت را دودی می‌کردند تا برای مدت طولانی‌تری قابل نگهداری باشد.
روش های مدرن نگهداری مواد غذایی پروتئینی
با پیشرفت تکنولوژی، روشهای مدرن‌تری برای نگهداری مواد غذایی پروتئینی ابداع شد. برخی از این روش‌ها عبارت‌اند از:
- کنسرو کردن: کنسرو کردن یکی از روشهای مدرن نگهداری مواد پروتئینی است. در این روش، مواد غذایی در یک ظرف در بسته و در معرض حرارت بالا قرار می‌گیرند. این کار باعث می‌شود باکتری‌ها در مواد غذایی کاملاً از بین برود.
امروزه، کنسروهای گوشت، کنسروهای ماهی و کنسروهای سوپ از جمله مواد غذایی پروتئینی هستند که به روش کنسرو کردن نگهداری می‌شوند. - فریز کردن: فریز کردن نیز یکی از روشهای مدرن نگهداری مواد غذایی پروتئینی است. در این روش، مواد غذایی در دمای بسیار پایین نگهداری می‌شوند. این کار باعث می‌شود رشد باکتری‌ها در مواد غذایی بسیار کند شود.
- بسته‌بندی خلاء: بسته‌بندی خلاء نیز یکی از روشهای مدرن نگهداری مواد غذایی پروتئینی است. در این روش، هوای داخل بسته‌بندی مواد غذایی خارج می‌شود. بسیاری از مواد غذایی پروتئینی و غیر پروتئینی به این صورت نگهداری می‌شوند.
کلام آخر
مواد پروتئینی بخش بزرگی از رژیم غذایی ما را تشکیل می‌دهند و به دلیل اهمیت زیادی که دارند باید روش صحیح نگهداری مواد پروتئینی را به‌دقت رعایت کنیم. در بالا توضیح دادیم که عدم رعایت روشهای صحیح چه عواقبی در بر دارد و چگونه می‌تواند به بدن صدمه بزند. امیدواریم که این مطالب برای شما مفید باشد.
بدون دیدگاه